Pismo dotyczy interpretacji art. 113 i art. 114 ustawy o finansach publicznych w związku z ich nowelizacją..
MINISTER FINANSÓW Warszawa 2004-10-29 ST1-4800-966/04/4309
Pan Mariusz Siwoń Prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach
ul. Wita Stwosza 31 40-042 Katowice
W odpowiedzi na pismo z dnia 13 października br. nr WA-0731/11/2004 w sprawie interpretacji art. 113 i art. 114 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15 poz. 148 ze zm.) w związku z nowelizacją dokonaną ustawą o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o uruchamianiu środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. Nr 93 poz. 890) - uprzejmie informuję:
Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o finansach publicznych łączna kwota przypadających do spłaty w danym roku budżetowym rat kredytów i pożyczek oraz potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych przez jednostki samorządu terytorialnego poręczeń, wraz z należnymi w danym roku odsetkami od tych kredytów i pożyczek oraz należnych odsetek i dyskonta, a także przypadających w danym roku budżetowym wykupów papierów wartościowych emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nie może przekroczyć 15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów jednostek samorządu terytorialnego. W przypadku gdy relacja łącznej kwoty państwowego długu publicznego powiększonej o kwotę przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez podmioty sektora finansów publicznych do produktu krajowego brutto przekroczy 55%, to kwota, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 12% planowanych dochodów jednostki samorządu terytorialnego, chyba że obciążenia te w całości wynikają z zobowiązań zaciągniętych przed datą ogłoszenia tej relacji (ust. 2). Ograniczeń określonych w art. 113 ust. 1 nie stosuje się do kredytów i pożyczek zaciągniętych w związku ze środkami określonymi w umowie zawartej z podmiotem dysponującym funduszami strukturalnymi lub Funduszem Spójności Unii Europejskiej, a także emitowanych w tym celu papierów wartościowych (ust. 3).
Natomiast zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy o finansach publicznych łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec roku budżetowego nie może przekraczać 60% dochodów tej jednostki w tym roku budżetowym. W trakcie roku budżetowego łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec kwartału nie może przekraczać 60% planowanych w danym roku budżetowym dochodów tej jednostki (ust. 2). Ograniczeń, o których mowa w art. 114 ust. 1 i 2, nie stosuje się do emitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek zaciąganych w związku ze środkami określonymi w umowie zawartej z podmiotem dysponującym funduszami strukturalnymi lub Funduszem Spójności Unii Europejskiej. W przypadku, gdy określone w umowie środki z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności Unii Europejskiej nie zostaną przekazane lub po ich przekazaniu orzeczony zostanie ich zwrot, jednostka samorządu terytorialnego nie może emitować papierów wartościowych, zaciągać kredytów, pożyczek i udzielać poręczeń do czasu spełnienia warunków, o których mowa w art. 114 ust. 1 i 2 oraz w art. 113 ust. 1 i 2.
W związku z powyższym, należy podkreślić, iż wyłączenie stosowania ograniczeń określonych w przepisie art. 113 ust. 1 i art. 114 ust. 1 i 2 dotyczy: · zobowiązań z tytułu pożyczek, kredytów i wyemitowanych papierów wartościowych, jakie jednostka samorządu terytorialnego musiała zaciągnąć na realizację konkretnego zadania współfinansowanego ze środków unijnych, niezależnie od źródła pozyskania tego przychodu. Przywołane przepisy nie zawierają bowiem ograniczeń w zakresie źródeł pozyskania pożyczek i kredytów; · kwoty pożyczki, kredytu oraz emisji papierów wartościowych przeznaczonej na finansowanie zadania, która następnie będzie refinansowana ze środków funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności.
Jeżeli zatem, w związku z realizacją przedsięwzięcia współfinansowanego środkami z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności, zostanie np. zaciągnięta w określonej kwocie pożyczka na prefinansowanie wydatków poniesionych na wykonanie zadania czy w innej instytucji (np. WFOŚiGW), to ograniczeń, o których mowa w art. 113 ust. 1 i art. 114 ust. 1 i 2, nie stosuje się do tej kwoty pożyczki określonej w umowie zawartej z podmiotem dysponującym funduszami strukturalnymi lub Funduszem Spójności i przeznaczonej do refinansowania z ww. środków.
Zaznaczyć należy, że limity określone w art. 113 ust. 1 i art. 114 ust. 1 i 2 nie mają zastosowania odpowiednio do kwot: spłaty zobowiązań i zadłużenia jednostki samorządu terytorialnego z tytułu zaciągnięcia pożyczki lub kredytu, powstałych w związku ze środkami określonymi w umowie zawartej z podmiotem dysponującym funduszami strukturalnymi lub Funduszem Spójności, przez okres do uzyskania refinansowania ze środków unijnych. Pozostałe do spłaty zobowiązania po uzyskaniu refinansowania powinno być zaliczane do limitów spłaty zobowiązań i zadłużenia jednostki samorządu terytorialnego.
Jednocześnie informuję, iż dokonując interpretacji przepisów art. 113 i art. 114 ustawy o finansach publicznych, Ministerstwo Finansów kierowało się wykładnią celowościową. Należy bowiem podkreślić, iż wprowadzone do ustawy o finansach publicznych rozwiązania mają umożliwić jednostkom samorządu terytorialnego zaciąganie zobowiązań w celu pozyskania środków finansowych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. W opinii Ministerstwa Finansów, rozwiązania te nie powinny jednakże prowadzić do nieograniczonego i niekontrolowanego zadłużania jednostek samorządu terytorialnego, a tym samym powiększania długu państwowego. W celu efektywnego pozyskania i wykorzystania środków unijnych na realizację określonego zadania, ustawodawca przewidział w art. 113 ust. 3 i art. 114 ust. 3 odstępstwa od zasad określonych w ust. 1 wymienionych artykułów. Zakończenie zadania i otrzymanie refinansowania ze środków funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności oznacza, iż brak jest przesłanek uzasadniających niezaliczenie konkretnego zobowiązania do limitów, o których mowa w art. 113 ust. 1 i art. 114 ust. 1 i 2.
Z poważaniem
z upoważnienia Ministra Finansów SEKRETARZ STANU /-/ Elżbieta Suchocka-Roguska
style='font-family:"Times New Roman"'>Departament Długu Publicznego
Warszawa, listopada 2004 r.
style='font-size:11.0pt;font-family:"Times New Roman"'>DP/W1-601/4078/2004
style='font-family:"Times New Roman"'>
style='font-family:"Times New Roman"'>Pan
style='font-family:"Times New Roman"'>Mariusz Siwoń
style='font-family:"Times New Roman"'>Prezes
style='font-size:11.0pt;font-family:"Times New Roman"'>Regionalnej Izby Obrachunkowej
style='font-family:"Times New Roman"'>w Katowicach
style='font-family:"Times New Roman"'>
style='font-family:"Times New Roman"'>ul. Wita Stwosza 31
style='font-family:"Times New Roman"'>40-042 Katowice
style='font-family:"Times New Roman"'>
style='font-family:"Times New Roman"'>W odpowiedzi na pismo z dnia 5 października 2004 r. (WA-0731/12/2004) w sprawie zaliczania ubezpieczeń w formie –hipoteki na spłatę kredytu osób trzecich do limitu określonego w art. 113 i 114 ustawy o finansach publicznych, Departament Długu Publicznego uprzejmie informuje, że w przypadku, gdy jedyną, formą zabezpieczenia wierzytelności banku wobec osoby trzeciej jest ustanowienie przez jednostkę samorządu terytorialnego hipoteki na nieruchomościach będących jej własnością, to zdaniem Departamentu Długu Publicznego oraz Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego, kwota wierzytelności zabezpieczonych hipoteką nie powinna być włączona do limitów określonych w art. 113 i 114 ustawy o finansach publicznych. Zdaniem Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego, do którego nasz departament wystąpił o opinię, w rozpatrywanej sytuacji, świadczenie z tytułu zabezpieczenia wierzytelności banku nie będzie spłacone w formie pieniężnej poprzez dokonanie wydatków budżetowych wynikających z ustanowionego zabezpieczenia, co nie obciąży bezpośrednio budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Wykonanie świadczenia spowoduje natomiast wykorzystanie posiadanego majątku jednostki samorządu terytorialnego.
Ustanowieni s hipoteki na nieruchomości należącej do osoby, która nie jest dłużnikiem osobistym, wywołuje jedynie skutek w sferze prawa rzeczowego, Często mówi się w takich sytuacjach, że mamy do czynienia z dłużnikiem rzeczowym. Taki dłużnik jest zobowiązany do znoszenia egzekucji skierowanej w stosunku do jego nieruchomości Oczywiście może zdarzyć się sytuacja, w której dłużnik rzeczowy spłaci wierzyciela, nie chcąc wyzbywać się majątku, którym jest odpowiedzialny rzeczowo. Niemniej taka sytuacja, naszym zdaniem powinna mieć odzwierciedlenie w pianie finansowym (budżecie) danej jednostki ze wskazaniem źródła finansowania np. pożyczka itp., d to już mogłoby wpływać na limity określone w art. 113 i 114 ustawy o finansach publicznych.